Di tích lịch sử văn hóa Nghè Vẹt , Xã Vĩnh Hùng

Nghè Vẹt cách Phủ Trịnh khoảng 500m, đây là công trình kiến trúc gỗ. đây là công trình kiến trúc gỗ . trước đây Nghè thờ Thành Hoàng Làng, sau này bài vị của các Chúa Trịnh cũng được đưa về thờ ở đây.

Nghè Vẹt được xây dựng trên khu đất rộng khỏng 2000m2, trước sân hiện còn một chiếc khánh đá treo trên giá đỡ , trên khánh đá có chạm hoa văn tinh xảo, gõ vào thấy tiếng kê trầm bổng ngân nga như chuông. Giữa sân là tấm bình phong và 2 con rùa đá quỳ chầu hai bên để ngăn chặn các khí độc và ám khí bên ngoài len lỏi vào Nghè Vẹt tạo nên nét linh thiêng của Nghè Vẹt. Vật liệu chính làm nghè là gỗ, mái lợp ngói. Hướng xây của Nghè là hướng Nam, lưng tựa vào núi, mặt hướng ra sông, tiền đường có 11 gian kiến trúc các vì theo kiểu đăng đối. tại đây có bàn thờ và bài vị của 11 vị Chúa Trịnh, ngoài ra còn lưu giữ một số con giống ( Vẹt gỗ, ngựa gỗ) dùng trong thờ tự và các tượng phỗng quỳ vòng tay hầu hạ Chúa. Chính Giữa hậu cung đặt bài vị Quản gia Đô Bác Đại vương Trịnh Phủ Quân ( Trịnh ra)và một số minh khí đặt trong thờ tự. Bệ thờ Thái Vương Trịnh Kiểm được đặt ở bên phải.

Tên Nghè Vẹt được gắn với sự tích mà nhân dân kể lại rằng: “ Khi mẹ của Trịnh Kiểm chết, xác bà trôi trên sông Mã, có một đàn chim vẹt bay phía trên giống như một đám mây lớn che xác của bà. Khi xác của bà dạt vào bờ sông nơi này , có một người họ Mai làng Đông Biện vớt xác lên bờ về nhà lấy dụng cụ ra để chôn cất . nhưng khi ra đến nơi thì mối đã đùn lên thành Mộ. Mọi người cho đó là thiên táng. Chỗ Mộ ấy sa bồi ra đến giữa sông , bất ngờ có đàn Vẹt bay xung quanh mooh rất lâu rồi bay đi mất nên nhân dân trong vùng phát hiện ra mộ của Bà”. Vì vậy , trịnh kiểm mới đặt tên Nghè là Nghè Vẹt.

Phủ Trịnh và Nghè Vẹt là di tích trọng điểm trong quần thể di tích phụ cận của di sản Thành nhà hồ, là điểm đến du lịch tâm linh về cội nguồn khi du khách về với Vĩnh lộc một vùng đất địa linh nhân kiệt.